ตัวอย่างเช่น เมื่อต้องเขียนบรรยายความเสียใจที่มีน้ำตาให้เห็น เธอก็จะคิดว่ามีน้ำตาแบบไหนที่เธอเคยได้ยินได้ฟังหรือเคยได้อ่านมา ในบันทึกที่เขียนถึงยายก่อนเข้าห้องผ่าตัดเมื่อ ๒๙.๐๔.๒๕๖๐ วันนั้นเธอพูดออกมาให้แม่ฟัง ๔ คำ น้ำตาไหล น้ำตาซึม น้ำตาคลอ น้ำตานอง เธอบอกว่าวันนี้ขอใช้คำว่า น้ำตาซึม “ฉันเห็นยายน้ำตาซึม ๆ….” เพราะยายมีน้ำตาออกมาน้อยมาก ถ้าไม่ดูใกล้ ๆ จะไม่เห็น แม่เลยถามว่าคำไหนมีน้ำตาออกมาให้เห็นเยอะที่สุด เธอตอบว่า น้ำตานอง เหมือนวันเพ็ญเดือนน้ำก็นองเต็มตลิ่งไง

อีกตัวอย่าง คือ การเลือกใช้คำว่า บางครั้ง กับ บางที เรไรจะนั่งคิดแล้วคิดอีกก่อนเขียนลงกระดาษ เพราะเธอบอกแม่ว่าความหมายมันเหมือนกันมาก แต่เรไรไม่ค่อยเลือกอะไรแบบไม่มีเหตุผล มีอยู่วันหนึ่งเธอบอกประโยคนี้ต้องใช้ บางที เพราะอ่านออกเสียงเป็นประโยค แล้วมีเสียงที่เพราะกว่า บางครั้ง

ที่สำคัญคือสะสมคลังคำไปเพื่ออะไร ถ้าเป็นภาษาพูด เราจะไม่เลือกถ้อยคำมากนัก และการใช้ประโยคสั้น ๆ อาจสื่อสารได้ดีกว่า แต่เมื่อเขียน ถ้อยคำต้องเลือกอย่างพิถีพิถันกว่า และประโยคมักจะยาวกว่า มีความซับซ้อนหรือมีคำเชื่อมมากกว่า การเขียนเลยทำให้เรไรต้องตัดสินใจเลือกคำบ่อยขึ้น และนี่คือทักษะที่สำคัญ หลังจากเขียนมาพักใหญ่เรไรเริ่มเห็นว่า คำสลับสับเปลี่ยนกันได้หากมีความหมายเดียวกัน และจะเลือกได้ดี เธอต้องชัดเจนว่าจะสื่อความหมายอะไร 

คลังคําที่ใหญ่มาจากการที่เด็กมีนิสัยช่างสังเกต หรือมี observation skill ที่ดี เด็กมักจะถูกสอนกันว่า ให้ช่างสังเกต และท่องศัพท์เยอะ ๆ แต่ไม่เคยมีใครบอกว่า ๒ สิ่งนี้มีไว้เพื่ออะไร 

คำตอบที่แม่ให้กับเรไร ก็คือ คำศัพท์และความช่างสังเกต มีไว้คอยช่วยลูกให้พูดหรือเขียน ประโยคที่เหมาะสมได้ตรงกับความคิดของตัวเอง แม่อธิบายยังไม่ทันจบ เรไรก็เสริมว่า ประโยค คือ เราเอาคำมาเรียง ๆ กัน

สิ่งที่จะสื่อสารความคิดได้ดี คือ เป็นตัวของตัวเอง ถึงที่สุดแล้ว การเขียน คือ การตัดสินใจว่าจะเลือกคำไหน ซึ่งจะเกิดขึ้นเมื่อรู้จักใช้คำ และเรียบเรียงเป็นประโยคได้ 

ขั้นถัดไปเด็กต้องเข้าใจว่าประโยคไหนเป็นหลัก หรือ key idea ของเรื่อง ซึ่งเรไรกำลังค่อย ๆ เรียนรู้สิ่งนี้ด้วยตัวเอง จากการนั่งคิดว่าจะเริ่มต้นบันทึกในแต่ละวันด้วยประโยคไหนดี เธอฝึกคิดแบบนี้มากว่า 500 วันแล้ว