นิทานสอนใจ เรื่อง ไม่คำนึงว่าเป็นญาติหรือศัตรู

          ในประวัติศาสตร์จีนมีบุคคลผู้หนึ่งนามว่า "ฉีหวงหยาง" เขาได้รับยกย่องในเรื่องของความเป็นคนเที่ยงตรงอย่างยิ่งในการรับราชการ ความเที่ยงตรงของเขามาปรากฏให้เห็นเด่นชัด จนกระทั่งต้องมีการบันทึกไว้ในตำราพงศาวดารจีนขื่อ "หลี่สื้อชุนชิว"

          ฉีหวงหยางรับราชการอยู่กับกษัตริย์ผิงกงแห่งรัฐจิ้น เขาเป็นผู้มีสติปัญญาหลักแหลมและตัดสินใจในกิจการงานต่างๆ ด้วยยึดหลักความจริงและความถูกต้องอยู่เสมอ

          วันหนึ่งกษัตริย์ผิงกงได้ถามข้อราชการกับฉีหวงหยางว่า "ที่อำเภอหนานหยางนั้น ยังขาดนายอำเภอไปดูแล ท่านเห็นว่าใครที่มีฝีมือพอจะไปรับหน้าที่นี้ได้"

          ฉีหวงหยางกราบทูลอย่างไม่ลังเลใจเลยว่า "ข้าพระองค์เห็นว่าควรให้เซี่ยหูไปรับหน้าที่นี้ เพระความสามารถของเขาเหมาะสมกับหน้าที่นี้"

          กษัตริย์ผิงกงถึงกับทรงประหลาดพระทัย เมื่อได้ยินฉีหวงหยางกราบทูลเสนอชื่อของเซี่ยหู จึงทรงถามกลับไปว่า "เซี่ยหูเป็นศัตรูคู่แค้นของท่านไม่ใช่หรือ ทำไมท่านจึงได้เสนอชื่อศัตรูของตัวเองเล่า"

          ฉีหวงหยางทูลตอบว่า "เพราะพระองค์ทรงถามหม่อมฉันว่าใครที่มีความสามารถเหมาะสมจะดำรงตำแหน่งนายอำเภอ ไม่ได้ทรงถามว่าใครเป็นศัตรูของข้าพระองค์พ่ะย่ะค่ะ"

          เมื่อได้ฟังดังนั้นแล้ว กษัตริย์ผิงกงจึงทรงส่งเซี่ยหูไปดำรงตำแหน่งนายอำเภอหนานหยาง ซึ่งต่อมาเซี่ยหูก็ทำการปกครองได้ดี ราษฎรต่างพากันชมเชยเป็นอันมาก

          อยู่มาวันหนึ่ง กษัตริย์ผิงกงก็ตรัสถามฉีหวงหยางถึงข้อราชการอีกว่า "เวลานี้ตำแหน่งตุลาการของราชสำนักยังขาดอยู่ ท่านเห็นว่าใครเหมาะสมที่จะมารับตำแหน่งนี้"

          "ฉีหวู่เหมาะสมกับตำแหน่งนี้ พ่ะย่ะค่ะ" ฉีหวงหยางกล่าวโดยไม่ลังเลอีกเช่นเคย"

          แต่กษัตริย์ผิงกงกลับทรงประหลาดพระทัยยิ่งนัก จึงตรัสถามต่อไปอีกว่า "ฉีหวู่เป็นลูกชายของท่านไม่ใช่หรือ ท่านเสนอชื่อลูกชายตัวเองขึ้นมารับตำแหน่งอย่างนี้ ไม่กลัวคนอื่นจะนินทาให้เสียหายลับหลังหรือ"

          "เหตุผลของข้าพระองค์คือ พระองค์ทรงถามว่า ใครสมควรจะรับตำแหน่งตุลาการ มิได้ถามว่าใครเป็นบุตรชายของข้าพระองค์ ข้าพระองค์จึงได้กราบทูลเสนอชื่อฉีหวู่ ให้มาดำรงตำแหน่งนี้ พ่ะย่ะค่ะ"

          ครั้นเมื่อฉีหวู่ดำรงตำแหน่งตุลาการของราชสำนักแล้ว ก็ดำเนินหน้าที่ตามกฎหมายอย่างเคร่งครัด ตัดสินว่าความต่างๆ ด้วยความเที่ยงธรรม ขจัดความชั่วร้ายต่างๆ จนเป็นที่ยกย่องสรรเสริญไปทั่ว

          การทำราชการแผ่นดินของฉีหวงหยางอย่างไม่คำนึงว่าเป็นศัตรูคู่อาฆาตหรือว่าเป็นเลือดเนื้อเชื้อไขของตนเองนั้น ได้เป็นเยี่ยงอย่างของความเที่ยงตรง เห็นแก่ประโยชน์ส่วนรวม ไม่เห็นแก่ประโยชน์ส่วนตัว จึงได้เล่าขานมาถึงปัจจุบัน

          เรื่อง "ไม่คำนึงว่าเป็นญาติหรือศัตรู" นั้น จึงเป็นตัวอย่างที่ดีของการทำงานอย่างยิ่ง เพราะในการใช้คนนั้น ต้องคำนึงถึงเรื่องคุณธรรมความสามารถเป็นหลัก การทำงานต่างๆ จึงจะประสบความสำเร็จ

          คนที่สามารถแยกแยะได้ระหว่างเรื่องส่วนตัวกับเรื่องส่วนรวมเช่นนี้ นับวันจะหายากลงไปทุกที เพราะลักษณะนิสัยเช่นนี้ เป็นลักษณะของคนจริง ไม่คิดอิจฉาริษยาใครที่ได้ดิบได้ดีกว่าตน และเป็นผู้ที่จะทำงานใหญ่ได้สำเร็จ

          เพราะเขาจะไม่ใช้อำนาจหน้าที่ของส่วนรวมมาแก้แค้นเรื่องส่วนตัวเด็ดขาด ด้วยเหตุนี้ทำให้การบริหารงานของเขา ย่อมผ่านการวินิจฉัยไปด้วยความถูกต้องยุติธรรม ไม่เบียดเบียนใคร เพราะเขาไม่ได้บริหารงานโดยใช้ความถูกใจมาตัดสิน ทำให้ผลลัพธ์ที่ได้จึงเกิดประโยชน์ต่อส่วนรวมอย่างเต็มที่

          การจะสร้างลักษณะนิสัยนี้ขึ้นมาในตัวได้นั้น มีความจำเป็นอย่างยิ่งที่ตัวเราจะต้องฝึกการตัดสินใจโดยใช้ความถูกต้องตามหลักธรรมของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า อย่าใช้อารมณ์หรือความถูกใจของตนเองเป็นตัวตัดสิน 

          ซึ่งการตัดสินโดยใช้หลักธรรมไปบ่อยๆ นั้น จะทำให้เรามีศักยภาพในการวินิจฉัยเรื่องราวต่างๆ ที่เข้าไปเกี่ยวข้องได้อย่างถูกต้องเที่ยงธรรม ไม่ลำเอียงเพราะรัก ไม่ลำเอียงเพราะโกรธ ไม่ลำเอียงเพระกลัว และไม่ลำเอียงเพราะขาดการวินิจฉัย 

          ครั้นเมื่อต้องมาบริหารงานที่สำคัญ ถึงคราวที่เลือกคนมาใช้งาน เราก็จะเลือกคนเป็น รู้จักมอบหมายงานตามความสามารถของเขาเป็นหลัก ไม่ใช้ความเป็นคนใกล้ชิดชอบพอกันเป็นตัวตัดสิน เมื่อนั้นประโยชน์อย่างใหญ่หลวงแก่ตนเองและส่วนรวมย่อมเกิดขึ้นอย่างเต็มที่แน่นอน

Cr.เสี่ยวเหลียงจือ

ขอบคุณภาพและข้อมูลจาก

Buddhism In Japan