ไขมันทรานส์ คืออะไร

กรดไขมันทรานส์ (Trans Fatty Acids) คือ น้ำมันพืชที่ผ่านกระบวนการเติมไฮโดรเจนบางส่วน (Partially Hydrogenated Oils) คือถูกสร้างขึ้นจากนำ้มันพืชที่ผ่านกระบวนการที่ใช้ไฮโดรเจนเพื่อให้น้ำมันกลายมาเป็นไขมันแข็งหรือกึ่งแข็งกึ่งเหลว ช่วยยืดอายุให้เก็บไว้ได้นานกว่าเดิมและช่วยลดต้นทุนการผลิตอาหารได้มาก 

กรดไขมันทรานส์ มักพบได้ในอาหารและขนมที่ใช้เนยขาว เนยเทียม ครีมเทียม หรือมาการีน เป็นส่วนผสม เมื่อเข้าสู่ร่างกาย จะเพิ่มระดับไขมันเลว (LDL) และลดไขมันดี (HDL) ในเส้นเลือด ซึ่งนำไปสู่โรคหลอดเลือด โรคหัวใจ รวมถึงโรคเบาหวานอีกด้วย

โดยองค์การอนามัยโลกรณรงค์ให้ทั่วโลกลดและเลิกการใช้ไขมันทรานส์ ภายในปี ค.ศ. 2023 (พ.ศ. 2566) เพื่อลดอัตราการเสียชีวิตของโรคหัวใจและหลอดเลือด เพราะเชื่อว่าจะลดจำนวนผู้ป่วยที่ต้องเสียชีวิตจากโรคหัวใจได้ 500,000 รายต่อปี 

ประเทศเดนมาร์ก เป็นประเทศนำร่องในการยกเลิกไขมันทรานส์ ตั้งแต่ปี 2003 เพราะ...มีอัตราการเสียชีวิตจากโรคหลอดเลือดหัวใจลดลงอย่างรวดเร็ว ซึ่งปรากฏว่ามีผู้ป่วยเสียชีวิตโรคหลอดเลือดหัวใจลดลงถึง 70% อย่างมีนัยสำคัญ

ส่วนประเทศไทย

ตามประกาศราชกิจจานุเบกษา ล่าสุดประกาศกระทรวงสาธารณสุข ห้ามผลิต นำเข้า หรือจำหน่าย “ไขมันทรานส์” มีผลบังคับใช้อีก 180 วัน เผยเสี่ยงต่อการเกิดโรคหัวใจและหลอดเลือด ระบุว่า ปรากฏหลักฐานทางวิทยาศาสตร์ที่ชัดเจนว่า กรดไขมันทรานส์ (Trans Fatty Acids) จากน้ำมันที่ผ่านกระบวนการเติมไฮโดรเจนบางส่วน (Partially Hydrogenated Oils)

อาศัยอำนาจตามความในมาตรา 5 วรรคหนึ่ง และมาตรา 6 (8) แห่งพระราชบัญญัติอาหาร พ.ศ. 2522 รัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุขออกประกาศไว้ ดังต่อไปนี้

ข้อ 1 ให้น้ำมันที่ผ่านกระบวนการเติมไฮโดรเจนบางส่วน และอาหารที่มีน้ำมันที่ผ่านกระบวนการเติมไฮโดรเจนบางส่วนเป็นส่วนประกอบ เป็นอาหารที่ห้ามผลิต นำเข้า หรือจำหน่าย

ข้อ 2 ประกาศฉบับนี้ ให้ใช้บังคับเมื่อพ้นกำหนด 180 วัน นับแต่วันที่ประกาศในราชกิจจานุเบกษาเป็นต้นไป

ทั้งนี้ อาหารที่มีกรดไขมันทรานส์อยู่มาก เช่น เนยขาว เนยเทียม คุ้กกี้ โดนัท วิปครีม ขนมขบเคี้ยว และอาหารฟาสต์ฟู้ดต่างๆ ลงวันที่ 13 มิถุนายน 2561 

กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข จึงออกมาแนะประชาชนเลี่ยงไขมันทรานส์และระวังไขมันอิ่มตัวที่มาควบคู่กัน เพื่อลดอัตราเสี่ยงโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง และลดการเสียชีวิตจากโรคหัวใจได้ โดยเลี่ยงกินอาหารทอด ฟาสต์ฟู้ด กินขนมอบและเบเกอรี่ แต่พอควร กินไขมันอย่างพอเหมาะ แนะใช้น้ำมันที่ปรุงอาหารให้หลากหลายในปริมาณที่พอเหมาะไม่เกิน 6 ช้อนชาต่อวัน และอ่านฉลากโภชนาการทุกครั้งก่อนซื้อผลิตภัณฑ์อาหาร

ขอบคุณข้อมูล กระทรวงสาธารณสุข,เว็บไซต์ราชกิจจานุเบกษา