"เมืองลั่วหยาง" ประเทศจีน เป็นอีกทางเลือกหนึ่งที่น่าไปเยือน โดยเฉพาะอย่างยิ่งผู้ฝักใฝ่ทางธรรมสนใจในพุทธศาสนาทั้งหลาย เพราะ...เมืองลั่วหยางเป็นแหล่งอารยธรรมโบราณยอดเยี่ยม ในยุคที่พุทธศาสนามีความเจริญรุ่งเรืองถึงขีดสุด จึงทำให้มีประติมากรรมโบราณและวัดพุทธตั้งอยู่หลายแห่งทั่วทั้งเมือง

หากดูตามประวัติของเมือง "ลั่วหยาง" ตั้งอยู่ภาคกลางของจีน แวดล้อมไปด้วยภูเขาและลำธาร ถือเป็นจุดยุทธศาสตร์ชั้นเยี่ยมที่ข้าศึกจะเข้าโจมตีเมืองได้ยากลำบาก ดังนั้น กษัตริย์จีนหลายพระองค์จึงเลือกลั่วหยางเป็นราชธานี จนได้รับฉายา "เมืองหลวง 9 ราชวงศ์" เริ่มจากราชวงศ์เซี่ย กินเวลากว่า 417 ปี 

ตามด้วยราชวงศ์ซาง, ซ่ง, โจว, ฮั่น, เว่ย, สุย, หยวน และราชวงศ์ถัง ในสมัยราชวงศ์ซ่งและราชวงศ์ถัง เป็นช่วงเวลาที่พุทธศาสนาในลั่วหยางนับว่าเจริญรุ่งเรืองที่สุด

ใครที่ไปเมืองลั่วหยาง จึงต้องไม่พลาด "ถ้ำผาหลงเหมิน" ซึ่งอยู่ห่างจากตัวเมืองไปทางใต้ราว 12 กิโลเมตร เป็นหมู่ถ้ำที่สลักบนผาหิน สันนิษฐานว่าสร้างขึ้นเมื่อศตวรรษที่ 5-7 ถือเป็น 1 ใน 3 ประติมากรรมถ้ำทางพุทธศาสนาที่สำคัญที่สุดของจีน ซึ่งมีทั้งหมด 3 แห่งด้วยกัน คือ ถ้ำหินโม่เกา เมืองตุนหวง มณฑลกานซู่, ถ้ำหินหยุนกัง เมืองต้าถง มณฑลซานซี และที่ถ้ำผาหลงเหมิน

สถานที่แห่งนี้ได้รับการประกาศเป็นมรดกโลก ในปี ค.ศ. 2000 เนื่องด้วยความวิจิตรพิสดารที่เป็นถ้ำสลักพระพุทธรูปได้งดงามที่สุด และมีใบหน้าเป็นชาวจีนมากที่สุดด้วย และที่เยี่ยมยอดไปกว่านั้นคือ เป็นถ้ำหินที่มีฮวงจุ้ยดีมากที่สุดอีกด้วย กล่าวกันว่า ณ ที่แห่งนี้เป็นเสมือน "ประตูมังกร" คือภูมิประเทศติดภูเขาและแม่น้ำ ซึ่งแม่น้ำที่ว่านี้ชื่อ "อีเหออัน" 

หรือ "แม่น้ำอี้" ตำแหน่งที่ตั้งของผาหลงเหมินนั้น นักภูมิศาสตร์เขาว่าดูดี ๆ จะตรงกับปากทางเข้าเมืองลั่วหยางทางทิศใต้พอดิบพอดี

แม่น้ำอี้ไหลจากทิศใต้ไปทิศเหนือ มีภูเขาสูงชันสองลูกขนาบแม่น้ำไว้ ภูเขาลูกแรกชื่อ "หลงเหมินซัน" อยู่ทิศตะวันตก ส่วนลูกที่สองชื่อ "เซี่ยงซัน" อยู่ทิศตะวันออก ภูเขาสองลูกและแม่น้ำอี้รวมกันแล้วเรียกว่า "ถ้ำผาหลงเหมิน" เป็นถ้ำบนผาสูง ทั้งสองฝั่งเชื่อมถึงกันด้วยสะพาน สร้างอยู่บริเวณหัว-ท้ายของภูเขา ถ้ำผาหลงเหมินประกอบด้วยหมู่ถ้ำเกือบ 2,500

ถ้ำเรียงรายยาวราวหนึ่งกิโลเมตร ในจำนวนถ้ำทั้งหมดแบ่งเป็น 70% อยู่บนผาหลงเหมินซัน ส่วนอีก 30% อยู่ผาเซี่ยงซัน ส่วนประติมากรรมในถ้ำมีประมาณหนึ่งแสนชิ้น ตั้งแต่รูปแกะสลักขนาดจิ๋วไปจนถึงสูง 17 เมตร เป็นการสลักพระพุทธรูปมากที่สุด แกะเป็นศิลาจารึก 2,500 แท่ง บางตำราเรียกว่า ป่าศิลาจารึกโบราณ และเจดีย์อีก 60 องค์ พุทธรูปหินสลักกว่าแสนองค์เหล่านี้ไม่ได้สร้างรวดเดียวจบ แต่ทยอยสร้างต่อเนื่องยาวนานถึง 600 ปี ช่วงเฟื่องฟูที่สุดอยู่ในยุคราชวงศ์ถัง

สำหรับถ้ำนับพันถ้ำนั้นมีขนาดไม่เท่ากัน บ้างเล็กนิดเดียวเข้าไปได้แค่คนสองคน บางถ้ำใหญ่กว้างอลังการ เป็นโถงสูง ที่สำคัญมี อาทิ "ถ้ำปิงหยัง" โดดเด่นด้วยพระพุทธรูปใบหน้าวงรีรูปไข่ สูงเพรียวอรชร ที่ถ้ำแห่งนี้ยังได้แกะสลักรูปฮ่องเต้ "เสี้ยวเหวินตี้" และไทเฮากำลังประกอบพิธีทางศาสนาเอาไว้ด้วย 

"ถ้ำพระพุทธรูปหมื่นองค์" เป็นถ้ำที่มีพระพุทธรูปมากมายทั้งบนผนังและเพดานถ้ำกว่า 15,000 องค์ มีหลายขนาดมาก องค์จิ๋วขนาดเท่านิ้วมือก็ยังมี ส่วนพระประธานเป็นพระพุทธรูปประทับอยู่บนดอกบัว "ถ้ำดอกบัว" ถ้ำนี้มีความพิเศษ คือบนเพดานถ้ำแกะสลักดอกบัวขนาดใหญ่ สัญลักษณ์แห่งศาสนาพุทธไว้เหนือองค์พระประธาน

พระพุทธรูปที่เป็นไฮไลต์ใหญ่ที่สุดของที่นี่ไม่ได้อยู่ในถ้ำแต่อยู่ที่หน้าผา แกะสลักหินเป็นพระพุทธรูปองค์มหึมา เรียกกันว่า "พระโรจนะ" สูงถึง 17.4 เมตร ส่วนของพระเศียรสูง 4 เมตร ข้างองค์พระประธานยังมีรูปสลักของสาวกและเทพเจ้าขนาดรองลงมายืนอยู่ที่ผนังทั้ง 2 ด้าน ดูสวยงามแปลกตา ทางขึ้นไปนมัสการพระพุทธรูปเขาก็สลักภูเขาเป็นขั้นบันไดและต่อเติมเป็นทางให้ขึ้นได้สะดวก เชื่อกันว่าพระพักตร์ของพระโรจนะ ซึ่งกลมอิ่มเอิบเป็นโหงวเฮ้งของผู้มีบุญ แกะมาจากพระพักตร์ของพระนางบูเช็กเทียน ฮ่องเต้หญิงหนึ่งเดียวของจีน เป็นงานศิลปะที่สะท้อนถึงรสนิยมความงามของราชวงศ์ถังได้เป็นอย่างดี เพราะพระนางเชื่อว่า ตนคือพระอาริยเมตไตรยกลับชาติมาเกิด จึงสั่งให้ช่างแกะเป็นพระพุทธรูปขึ้นมา

ลั่วหยางไม่ได้มีดีแค่ที่ถ้ำผาหลงเหมิน แต่ยังมีวัด "ไป๋หม่าซื่อ" วัดทางพุทธศาสนาที่กษัตริย์จีนทรงสร้างเป็นแห่งแรกของประเทศด้วย การที่ศาสนาพุทธเจริญอย่างยิ่งในเมืองนี้ สืบเนื่องมาจากอดีตที่ศาสนาพุทธเริ่มต้นในดินแดนจีนเหนือ หรือเว่ยเหนือก่อน ครั้นเมื่อฮ่องเต้พระองค์แรกจากราชวงศ์สุยรวมแผ่นดินจีนเหนือและใต้เข้าด้วยกันสำเร็จ พุทธศาสนาเลยไหลบ่าสู่จีนใต้ด้วย 

หลักฐานสำคัญก็คือ ถ้ำผาหลงเหมิน ที่เมืองลั่วหยางนี่เอง

ขอบคุณ, http://www.prachachat.net/news_detail.php?newsid=1471878599#