วีดีโอประกอบจากนักท่องเที่ยวชาวตะวันตกคนหนึ่ง

ญี่ปุ่นอาจมีปัญหาสิ่งแวดล้อมบ้าง เช่นปัญหาขยะในทะเลเซโตะใน ซึ่งเป็นสิ่งที่ต้องทำความเข้าใจและแก้ไขต่อไปแต่โดยรวมแล้วญี่ปุ่นเป็นประเทศที่สะอาดสุดยอด โดยเฉพาะในตัวเมืองดูแลรักษาความสะอาดกันดีมากๆ  แทบไม่มีภาพกกร้าฟฟิตี้ตามผนังหรือที่สาธารณะ คนแทบไม่ทิ้งขยะลงพื้น และไม่ต้องมีป้ายเตือนเรื่องค่าปรับหากทิ้งขยะ  

ไม่ใช่คนญี่ปุ่นทุกคนจะสะอาดและเป็นระเบียบเฉียบเป๊ะเหมือนคนดังของประเทศอย่างคอนโดะมาริเอะ แต่ถ้าเป็นเรื่องความสะอาดของที่สาธารณะแล้วเมืองใหญ่ๆในญี่ปุ่นเปล่งประกายสะอาดวิบวับจริงๆ  

 ญี่ปุ่นมีแนวคิดเรื่องความสะอาดมากๆ  โดยปลูกฝังตั้งแต่เด็กๆ  เด็กญี่ปุ่นต้องทำความสะอาดโรงเรียนของตนเองและเป็นธรรมเนียมที่ต้องไปทำความสะอาดสถานีรถไฟ นักท่องเที่ยวต่างอดสงสัยไม่ได้ว่ามีอะไรอยู่เบื้องหลัง ผู้คนที่กำลังกวาดพื้น เช็ดถู วุ่นอยู่กับเรื่องอนามัยไม่ใช้ลิ้นเลียแสตมป์ และถอดรองเท้าก่อนเข้าอาคารบ้านเรือน

เจาะลึกวัฒนธรรมความสะอาดของญี่ปุ่น

 1.  ไม่มีถังขยะสาธารณะ ก็ไม่มีปัญหา !

อย่างเช่น ถ้ามีปาร์ตี้บาบีคิวที่ชายหาด เสร็จงานแล้วคนญี่ปุ่นจะเก็บขยะใส่ถุงและถือไปด้วยตลอดทางจนกว่าจะเจอที่ทิ้งขยะหรือนำไปทิ้งที่บ้าน

ถ้าออกจากสถานีรถไฟแล้ว จะสังเกตเห็นว่า มีถังขยะในที่สาธารณะน้อยมาก คนญี่ปุ่นไม่คาดหวังให้คนอื่นมาดูแลขยะของตนเอง   พวกเขาได้รับการสั่งสอนว่าให้รับผิดชอบต่อความสะอาดของตนเอง  และให้นำขยะที่ตนเองทำให้เกิดขึ้นกลับไปทิ้งที่บ้านด้วย

 2.เก็บขยะ

รถประจำทางที่วิ่งระยะไกลจะมีถุงขยะส่วนตัวทุกที่นั่ง และเวลาไปร้านสะดวกซื้อที่ญี่ปุ่นคุณจะได้รับถุง1ใบ แม้ว่าจะสั่งของเพียง1-2อย่างเพราะถุงจะช่วยให้คุณเก็บทุกอย่างไว้ที่เดียว เนื่องจากไม่มีใครอยากใส่กระป๋องเครื่องดื่มเปล่าๆที่เปื้อนหรือถ้วยโยเกิร์ตที่สกปรกลงไปในกระเป๋าสตางค์หรือเป้สะพายแน่นอน   ถุงพลาสติกจากร้านสะดวกซื้อจะส่งเสริมให้ผู้คนทิ้งขยะให้ถูกที่ ถุงขยะส่วนตัวทุกที่นั่งในรถประจำทางมีคำอธิบายวัตถุประสงค์เพื่อส่งเสริมให้คนใช้เป็นถุงขยะ(และอาจนำกลับบ้านไปด้วย)มากกว่าจะทิ้งเกลื่อนกลาดบนพื้นหรือ ทิ้งไว้ตรงเบาะนั่ง

3. บ้านและแหล่งธุรกิจของเอกชนได้รับการคาดหวังว่าจะรักษาความสะอาดพื้นที่ของตน

เช่นพยาบาลออกมากวาดใบไม้ที่หล่นลงพื้นตรงหน้าคลินิคแพทย์ หรือพนักงานบริษัทออกมากวาดภายนอกตึกในเวลาเที่ยง   ทำไมคุณจึงต้องการคนกวาดถนนเมื่อคุณมีผู้อยู่อาศัยจำนวนมากที่มีศักยภาพที่จะทำความสะอาดตั้งแต่ตัวอาคารบ้านเรือนไปจนถึงทางเดิน? ทุกเช้าคุณจะเห็นคนมากมายหลากหลายในญี่ปุ่นออกมากวาดรอบบ้านหรือสถานที่ทำงาน   ผู้คนเหล่านี้ไม่ใช่พนักงานทำความสะอาด แต่เป็นพนักงานประจำร้าน พนักงานบริษัท  พยาบาล เป็นต้น

 4. มีศิลปะที่จะแยกขยะอย่างตั้งใจ

ถ้าเป็นขยะในครัวเรือน คุณต้องถือไปทิ้งที่จุดทิ้งขยะของชุมชนเอง  สำหรับขยะที่รีไซเคิลได้คุณได้รับการคาดหวังว่าจะต้องแยกขยะเองอย่างพิถีพิถัน และเพื่อให้แน่ใจว่าคุณทำจริง เพื่อนบ้านจะหันมามองดูกระบวนการทั้งหมด (เรียกว่า gomi toban) เช่น ถ้าคุณไม่ได้เทซอสถั่วเหลืองออกจากขวดก่อนวางในถังขยะรีไซเคิล หรือคุณไม่ได้แยกหนังสือพิมพ์ออกจากนิตยสารก่อนจัดแยกเป็นกองกระดาษคุณต้องเอาของนั้นกลับมาทำความสะอาดหรือจัดระเบียบให้เรียบร้อยก่อน   จะทิ้งลงขยะส่วนรวมไม่ได้

 5.  มีอาสาสมัครจากองค์กรด้านรักษาความสะอาดมาช่วยดูแลความสะอาด

เช่นหน่วยงานชื่อGreenbird ที่พบได้ทั่วไปในญี่ปุ่น ซึ่งจะเชิญชวนชาวเมืองออกมาทำความสะอาดย่านที่มีการจราจรเยอะเช่นใกล้สถานีรถไฟ  เอมี่เคยไปเป็นอาสาสมัครกับหน่วยงานนี้แล้วอึ้งมากเพราะเดิมเธอคิดว่าต้องไปเก็บขยะเช่นกระป๋องเบียร์ กระป๋องโซดากระดาษห่ออาหารฟาสต์ฟู้ด เป็นต้น แต่ความจริงไม่ได้เป็นเช่นนั้น เพราะสิ่งที่ทำคือไปเก็บเศษกระดาษชิ้นเล็กๆ หรือก้นบุหรี่ ตามจุดที่มองเห็นยาก ซึ่งเป็นแนวคิดว่าให้ทำความสะอาดก่อนที่เราจะสังเกตเห็นว่ามีขยะ และผู้คนก็ไม่อยากทิ้งขยะในสถานที่ที่สะอาดเป็นระเบียบดีแล้ว  แต่ถ้าเป็นสถานที่ที่สกปรก คนก็อยากทิ้งขยะ

มีสาขาของหน่วยงานกรีนเบิร์ดที่สิงคโปร์ด้วย และหน่วยงานนี้ของญี่ปุ่นยังส่งคนไปทำความสะอาดปารีสอีกด้วย

 6. การขนส่งสาธารณะที่สะอาดเนี้ยบเป็นบรรทัดฐานของสังคมญี่ปุ่น

เช่นสถานีรถไฟโตเกียวนั้นสะอาดวิบวับเป็นพิเศษ ภายในรถไฟชิงกังเซนก็สะอาดสว่างอยู่เสมอ  พนักงานทำความสะอาดรถไฟถึงกับแกะเศษหมากฝรั่งที่ติดอยู่ที่พื้นออกมาแม้จะยากลำบากแต่ก็ทำ

 7. แม้บนท้องถนนก็สะอาด

เอมี่ประหลาดใจมากที่เมื่อมาถึงญี่ปุ่นครั้งแรกแล้วเห็นรถบรรทุกวัสดุก่อสร้าง รถผสมปูน รถขนขยะ สามารถรักษาความสะอาดได้อย่างละเอียดมาก ทุกคืนหลังจากส่งของแล้วคนขับรถบรรทุกจะล้างรถอย่างใส่ใจ รถบรรทุกที่อยู่บนทางด่วนหล่านี้สะอาดสุดยอด ตัวรถสะอาดเปล่งประกาย  เพราะคนขับรถบรรทุกรู้สึกภูมิใจที่มีรถสะอาดวิบวับสวยงาม

8. ทำความสะอาดชุมชนที่คุณอยู่

ถ้าคุณอยู่ที่ญี่ปุ่น คุณจะได้รับการขอร้อง (กึ่งบังคับ)ให้เข้าร่วมกิจกรรมตามตารางทำความสะอาดชุมชนเป็นประจำ  ตามเวลาที่จัดให้  ซึ่งบางครั้งก็เป็นเวลาเช้าตั้งแต่7โมงเช้า ดังนั้นคนญี่ปุ่นสามารถไปช่วยได้ก่อนไปทำงาน โดยผู้คนจะสวมถุงมือ  ถือพลั่ว เคียวตัดหญ้าด้ามยาว  คราด กรรไกรตัดกิ่งไม้และไปทำความสะอาดท่อระบายน้ำฝน ตัดต้นไม้ วัชพืชและหญ้า โดยทำกันเป็นกลุ่ม นอกจากนี้ยังทำความสะอาดพื้นที่รอบๆเช่นสวนสาธารณะเล็กๆ และห้องน้ำสาธารณะ ร่วมแรงร่วมใจช่วยกันไปจนสุดทางและชาวเมืองนั้นก็เกิดความภูมิใจในชุมชนของตนเอง  เป็นวัฒนธรรมความสะอาดและความเป็นระเบียบและช่วยสร้างความผูกพันของเพื่อนบ้านในชุมชนเดียวกัน

ขอขอบคุณข้อมูลจาก: http://en.rocketnews24.com/2016/09/19/8-reasons-japan-is-so-clean-the-wa-of-cleanliness/

https://www.youtube.com/watch?v=QuWp3gTrpV0