ยอบ้าน เป็นไม้พุ่มถึงไม้ต้นขนาดเล็ก สูงได้ถึง 5 เมตร พบในทุกภาคของประเทศไทยบริเวณป่าดิบแล้ง ป่าเหล่า ป่าดิบ ป่าผลัดใบ พบที่ความสูงได้ถึง 1,500 เมตร จากระดับน้ำทะเล ออกดอกเดือนมิถุนายน – กรกฎาคม และติดผล กรกฎาคม – สิงหาคม นิยมปลูกในทิศตะวันออกเฉียงใต้ เพราะมีความเชื่อกันว่า จะเป็นเหตุให้มีคนสรรเสริญเยินยอ หรือยกย่องในสิ่งที่ดีงาม

คุณค่าทางโภชนาการ

ใบยอบ้าน 100 กรัม มี

• วิตามินเอ 4,333 ug.RE

• แคลเซียม 841 มิลลิกรัม

• วิตามินบี 1 0.30 มิลลิกรัม

• วิตามินบี 2 1.66 มิลลิกรัม

• ไนอะซิน 7.2 มิลลิกรัม

• ใยอาหาร 4.6 มิลลิกรัม

• โปรตีน 5.0 มิลลิกรัม

ผลยอบ้าน 100 กรัม มี

• วิตามินเอ 667 ug.RE

• วิตามินซี 207 มิลลิกรัม

สรรพคุณทางยา

ยาพื้นบ้านภาคใต้ใช้

• ใบ พอกทาแก้ฝี สมุนไพรตำรายาไทยใช้

• รากแห้ง 10 – 15 กรัม ต้มน้ำดื่มวันละ 3 ครั้ง หลังอาหารเช้า กลางวัน เย็น แก้เบาหวาน

• แก่น 30 – 60 กรัม ต้มน้ำดื่มวันละ 3 ครั้ง หลังอาหารเช้า กลางวัน เย็น บำรุงเลือด ทั้งยังทำสีแดงย้อมผ้าได้อีกด้วย

• ใบ อังไฟพอตายนึ่งปิดหน้าอก หน้าท้อง แก้ไอ แก้จุกเสียด หรือตำพอกศีรษะฆ่าเหา

• ราก แก้อาเจียน ใช้ย้อมผ้าให้เป็นสีแดง

• ยอดใบอ่อน ใส่ข้าวยำ รับประทานกับน้ำพริก

• ผลอ่อน แก่คลื่นไส้ อาเจียน

• ผลสุก ขับระดู ขับลม

ส่วนเนื้อไม้ทำเครื่องแกะสลักหรือด้ามเครื่องมือ

ยอดอ่อนของยอบ้านนำมาปรุงอาหารได้หลายรูปแบบ เช่น แกงอ่อมใบยอบ้าน แกงกะทิ รองห่อหมก นอกจากนี้ยังนำมาต้มจิ้มน้ำพริกได้ด้วย ใบยอบ้านมีเส้นกลางใบขนาดใหญ่และแข็ง จึงควรตัดเส้นกลางใบออกเสียก่อน แล้วนำมาลวกก่อนนำมาแกง ซึ่งจะช่วยลดความขมลงได้ด้วย

เมนูแนะนำ

หนึ่งในเมนูยอบ้านที่อยากแนะนำให้ทุกคนได้ลองลิ้มชิมรสกันก็คือ “ห่อหมกปลาช่อนใบยอบ้าน” การใช้ใบยอบ้านเป็นภูมิปัญญาของบรรพบุรุษ เนื่องจากพบว่าใบยอบ้านมีสารประกอบบางอย่างที่เป็นประโยชน์ต่อสุขภาพค่อนข้างมาก

สำหรับประโยชน์ต่อสุขภาพของห่อหมกนั้น เราจะเห็นว่าส่วนใหญ่ทำจากเนื้อปลา ซึ่งเป็นแหล่งโปรตีนที่เป็นประโยชน์ต่อร่างกาย ย่อยง่าย ไขมันต่ำ แต่ขณะเดียวกันก็มีการใช้กะทิเป็นส่วนประกอบ เป็นการเพิ่มไขมันเข้ามาให้เหมาะสม ทั้งยังมีการใช้พริกแกงซึ่งเป็นที่ทราบกันดีว่า มีประโยชน์ต่อสุขภาพ เพราะประกอบด้วยสมุนไพรต่างๆ หลายชนิด ใบยอบ้านเป็นตัวช่วยทำให้เกิดความสมดุลของอาหารในส่วนที่เป็นผัก

เมื่อมีส่วนประกอบของผัก ไขมัน และโปรตีนแล้ว ก็ทำให้อาหารนี้ค่อนข้างสมบูรณ์ ใบยอบ้านมีประโยชน์ต่อสุขภาพในเรื่องของสารออกฤทธิ์ทางชีวภาพ ช่วยลดการต้านอนุมูลอิสระ ช่วยทำให้เกิดการป้องกันโรคในหลายๆ ด้าน เพราะฉะนั้น เป็นอาหารเมนูหนึ่งที่แนะนำให้ช่วยกันอนุรักษ์ และบริโภคกันเป็นประจำ

สำหรับผู้ที่ต้องการปรุงห่อหมกใบยอบ้านรับประทานกันเองในครอบครัว เรามีเคล็ดลับความอร่อยมาฝาก คือ

• การนำปลาช่อนไปผึ่งให้แห้งในกระชอนก่อนนำลงผสมกับพริกแกง จะทำให้พริกแกงและกะทิเข้าไปในเนื้อปลา ทำให้รสชาติเข้มข้น มีรสอร่อย

• ใบยอบ้านที่ใช้ควรเป็นใบยอบ้านที่อ่อน ไม่แก่จัด รสชาติของความขมจะน้อย และมีความนิ่ง ไม่แข็ง

• ห่อหมกที่ดีจะต้องเนื้อไม่แฉะ มีกลิ่นหอมของเครื่องแกง กลิ่นผิวมะกรูดจะนำ รสชาติเค็มพอดี มีความหวาน และความมันของกะทิ สีสันน่ารับประทาน

ขอบคุณภาพและเนื้อหาข่าวจาก : http://health.haijai.com , ศ.ดร.ภก.วงศ์สถิตย์ ฉั่วกุล