บุญสำเร็จด้วยการประพฤติอ่อนน้อมถ่อมตน แก่บุคคลทั้งหลาย เป็นการทำบุญที่หลายคนคาดไม่ถึง ว่าเป็นการทำบุญชนิดหนึ่ง พออธิบายได้ว่า การอ่อนน้อมถ่อมตน เป็นการลดทิฐิ ลดการยึดติดในตัวตน ให้ความสำคัญแก่บุคคลรอบข้าง และการอ่อนน้อมถ่อมตนกับบุคคลอื่น ย่อมได้รับความเอ็นดู ได้รับความพอใจกลับมา การอ่อนน้อมถ่อมตนจึงเป็นหนึ่งในมงคล ๓๘ ประการด้วย

ความอ่อนน้อมถ่อมตน คือ การไม่แสดงออกถึงความสามารถที่ตัวเองมีอยู่ให้ผู้อื่นทราบเพื่อข่มผู้อื่น หรือเพื่อโอ้อวด การไม่อวดดี เย่อหยิ่งจองหอง แต่แสดงตนอย่างสงบเสงี่ยม

ท่านว่าไว้ว่า โทษของการอวดดี นั้นมีอยู่ดังนี้คือ 
๑. ทำให้เสียคน คือไม่สามารถกลับมาอยู่ในร่องในรอยได้เหมือนเดิม เสียอนาคต 
๒. ทำให้เสียมิตร คือไม่มีใครคบหาเป็นเพื่อนด้วย ถึงจะมีก็ไม่ใช่เพื่อนแท้ 
๓. ทำให้เสียหมู่คณะ คือถ้าต่างคนต่างถือดี ก็ทำให้ไม่สามารถตกลงกันได้ ในที่สุดก็ไม่ถึงจุดหมาย หรือทำให้เป็น ที่เบื่อหน่าย ของคนอื่น

การทำตัวให้เป็นคนอ่อนน้อมถ่อมตนนั้นมีหลักดังนี้คือ 
๑. ต้องคบกัลยาณมิตร คือเพื่อนที่ดีมีศีลมีธรรม คอยตักเตือนหรือชักนำไปในทางที่ดีที่ถูกที่ควร 
๒. ต้องรู้จักคิดไตร่ตรอง คือการรู้จักคิดหาเหตุผลอยู่ตลอดถึงความเป็นไปในธรรมชาติของมนุษย์ ต่างคนย่อมต่างจิดต่างใจ และรวมทั้งหลักธรรมอื่น ๆ 
๓. ต้องมีความสามัคคี คือการมีความสามัคคีในหมู่คณะ อลุ่มอล่วยในหลักการ ตักเตือน รับฟังและเคารพความคิดเห็น ของผู้อื่นอย่างมีเหตุผล

ท่านว่าลักษณะของคนถ่อมตนนั้นมีดังนี้ 
๑. มีกิริยาที่นอบน้อม 
๒. มีวาจาที่อ่อนหวาน 
๓. มีจิตใจที่อ่อนโยน 
สรุปแล้วก็คือ สมบูรณ์พร้อมด้วยกาย วาจา และใจนั่นเอง

ลักษณะที่ชัดเจนของการอ่อนน้อมตนที่มาจากน้ำใสใจจริง นั้นจะเกิดขึ้นได้อย่างมั่นคงและถาวรต้องมาจากส่วนลึกของจิตใจที่ใสสะอาด มีความปรารถนาดี และมีการให้อภัย มองเห็นความดีของบุคคลสภาพแวดล้อม และอื่น ๆ  ส่วนการอวดดี หรือเพ่งโทษ การกล่าวร้าย มักมาจากจิตใจที่หยาบกระด้างมองไม่เห็นความดีของผู้อื่น พระพุทธองค์จึงประทานโอวาทไว้ว่า อนูปวาโท การไม่ว่าร้ายกัน นั่นเอง แต่อย่างไรก็ตาม ในสังคมแม้แต่ในครอบครัวเล็ก ๆ ก็ย่อมต้องมีทั้งผู้ที่อ่อนน้อมถ่อมตนและถือดี ดังนั้น มนุษย์จึงต้องมีคุณธรรมอันดับแรกในจิตใจไว้เสมอคือความอดทน จึงจะอยู่รอดในชีวิตนี้ได้

ที่มา http://www.polyboon.com/worship/dhumma02_04.html

ขอบคุณภาพจาก www.google.com