อบายมุข หมายถึง ช่องทางของความเสื่อม หรือหนทางที่จะนำไปสู่ความพินาศ ฉิบหาย หรือเหตุย่อยยับแห่งโภคทรัพย์ อบายมุข เป็นสาเหตุแห่งความทุกข์  ที่บุคคลพึงละเว้น ประกอบด้วย

 1. ติดสุราและของมึนเมา (ยาเสพติด) เป็นนักดื่มของมึนเมา หรือนักเสพยาเสพติดทั้งหลาย การติดสุรา ของมึนเมาและยาเสพติดทั้งหลายจะก่อให้เกิดโทษ 6 ประการคือ 

          1.1 เสียทรัพย์หรือทรัพย์สินหมดไปอย่างเห็นได้ชัด 

         1.2 ก่อการทะเลาะวิวาท บาดเจ็บเสียหายหรืออาจตายได้ 

         1.3 เป็นบ่อเกิดแห่งโรคภัยไข้เจ็บต่าง ๆ เนื่องจากร่างกายอ่อนแอและไม่มีภูมิคุ้มกัน 

         1.4 เสียเกียรติเสียชื่อเสียง คนไม่ยกย่องนับถือ 

          1.5 เป็นคนไม่รู้จักอายประพฤติปฏิบัติด้วยความดื้อด้าน กล้าทำในสิ่งที่เสี่ยงต่อชีวิตของตนเองและผู้อื่น เช่นเสพยาบ้ามึนเมา เสียสติ เที่ยวทำร้ายผู้อื่น เป็นต้น 

         1.6 การทอนกำลังสติปัญญา ทำให้ขาดสติความยั้งคิด เกิดความประมาท ก่อให้เกิดความเสียหายอย่างมากมาย เป็นต้น

 2. ชอบเที่ยวกลางคืน  เจ้าชู้ เป็นนักเลงหญิง (ชาย) การเที่ยวกลางคืนก่อให้เกิดโทษ 6 ประการคือ

        2.1 ชื่อว่าไม่รักษาตัว คือไม่คุ้มครองตนเอง

        2.2 ชื่อว่าไม่รักษาลูก ภรรยา (สามี) คือไม่คุ้มครองรักษาลูกและภรรยา (สามี)

        2.3 ชื่อว่าไม่รักษาทรัพย์สมบัติ คือ ไม่คุ้มครองทรัพย์สมบัติของตน

        2.4 เป็นที่ระแวงสงสัย คือ เป็นที่หวาดระแวงและสงสัยของท่านผู้พบเห็น

       2.5 มักถูกใส่ความ คือเป็นเป้าให้เขาใส่ความหรือข่าวลือ 

        2.6 มักได้รับความลำบาก คือได้รับความเดือดร้อนเป็นอันมากมาให้

3.ชอบเที่ยวดูการละเล่น มีโทษ 6 ประการ ซึ่งโทษเหล่านี้จะหนักจะเบา ขึ้นอยู่กับสิ่งที่ไปดู และการเสียเวลา เสียเงินทองของผู้ไปดู รวมทั้งเสียงานด้วย คือ

        3.1 รำที่ไหนไปที่นั่น

        3.2 ขับร้องที่ไหนไปที่นั่น

         3.3 ดีดสีตีเป่า (ดนตรี) ที่ไหนไปที่นั่น

        3.4 เสภาที่ไหนไปที่นั่น

         3.5 เพลงที่ไหนไปที่นั่น

        3.6 เถิดเทิงที่ไหนไปที่นั่น

4. ติดการพนัน เป็นนักการพนัน เป็นคนที่ชอบเล่นการพนัน มีโทษ 6 ประการคือ

         4.1 เมื่อชนะย่อมก่อเวร

         4.2 เมื่อแพ้ก็เสียดายทรัพย์สินที่เสียไป

         4.3 เสียทรัพย์ ทรัพย์หมดไป ๆ เห็นได้ชัด

         4.4 เข้าที่ประชุม เขาไม่เชื่อถือถ้อยคำ

         4.5 เป็นที่หมิ่นประมาทของเพื่อนฝูง

         4.6 ไม่เป็นที่พึงประสงค์ของผู้ที่จะหาคู่ครองให้ลูกของเขา เพราะเห็นว่าจะเลี้ยงลูกเมียไม่ไหว

5. คบคนชั่ว เป็นมิตร ทำให้เกิดโทษ โดยทำให้กลายไปเป็นคนชั่วอย่างคนที่ตนคบทั้ง 6 ประเภท คือ 

         5.1 นักการพนัน 

         5.2 นักเลงผู้หญิง 

          5.3 นักเลงเหล้าและสิ่งเสพติดต่าง ๆ 

         5.4 นักลวงของปลอม 

         5.5 นักหลอกลวง 

          5.6 นักเลงหัวไม้

 6. เกียจคร้านทำการงาน มีโทษ โดยทำให้ยกเหตุต่าง ๆ เป็นข้ออ้างผลัดวันประกันพรุ่ง ไม่ทำการงาน โภคทรัพย์ใหม่ก็ไม่เกิด โภคทรัพย์เก่าที่มีอยู่ก็หมดไป คืออ้างไปทั้ง 6 กรณีว่า

          6.1 มักอ้างว่า หนาวนัก แล้วไม่ทำงาน

          6.2 มักอ้างว่า ร้อนนัก แล้วไม่ทำงาน

          6.3 มักอ้างว่า เย็นแล้ว แล้วไม่ทำงาน

          6.4 มักอ้างว่า ยังเช้าอยู่ แล้วไม่ทำงาน

          6.5 มักอ้างว่า หิว กระหายนัก แล้วไม่ทำงาน

          6.6 มักอ้างว่า อิ่มนัก แล้วไม่ทำงาน

        บุคคลในสังคมใดมัวเมามั่วสุมอยู่ในอบายมุขดังกล่าวข้างต้น สังคมนั้นจะพบแต่ความเสื่อมความพินาศหายนะโดยไม่ต้องสงสัย หากคนในสังคมต้องการให้ตนเอง ครอบครัว และสังคมมีความเจริญรุ่งเรือง มีความสุข ก็จำต้องละเว้นอบายมุข ทั้ง 6 เหล่านั้นเสีย ตั้งหน้าทำมาหากินโดยสุจริตด้วยความขยันหมั่นเพียร ให้การช่วยเหลือเกื้อกูลกัน สังคมก็จะมีแต่ความสุข ความเจริญอย่างแน่นอน 

ที่มา https://sites.google.com/site/nan5481136086/hnwy-thi-3/1-3