เนปาล, เป็นแผ่นดินที่มีความสำคัญเกี่ยวข้องทางประวัติศาสตร์ต่อพระพุทธศาสนาอย่างมาก   สวนลุมพินีสถานที่ประสูติของพระพุทธเจ้า, กรุงกบิลพัสดุ์ เมืองพุทธบิดา กรุงเทวะทะหะ เมืองพุทธมารดา  ล้วนแต่อยู่ในอาณาเขตเนปาล  แม้พระสงฆ์รูปแรก ก็ถือกำเนิดขึ้นที่เนปาล ซึ่งคือผู้ที่มาจากเมืองกบิลพัสดุ์  พระพุทธศาสนามีพระรัตนตรัยครบ ณ ที่เนปาล

เนปาล เป็นดินแดนที่มีหลากหลายความเชื่อ ที่สามารถอยู่ร่วมกันได้อย่างราบรื่น  และขณะนั้น พระพุทธศาสนาก็มีความเจริญรุ่งเรืองอย่างมากและตั้งมั่นในเนปาลเป็นระยะเวลายาวนาน และยังเป็นศูนย์กลางเผยแผ่พระพุทธศาสนาไปยังประเทศใกล้เคียงด้วยเช่น ธิเบต ภูฏาน เป็นต้น  

ความรุ่งเรืองและมั่นคงของพระพุทธศาสนาในเวลานั้น  ทำให้ชาวเนปาลไม่มีผู้ใดคาดคิดได้เลยว่าเนปาลจะเปลี่ยนจากเมืองพระพุทธศาสนา ไปเป็นอย่างอื่นได้  

และชาวพุทธเนปาล ก็มีนิสัยใจคอเหมือนชาวพุทธทั่วโลก คือ รักสันติ มีความโอบอ้อมอารีไม่ทำร้ายใคร มีเมตตา อุเบกขา ปล่อยวาง ให้อภัย  ...   แต่ด้วยความใจดีที่มีมากเกินไปและจับหลักธรรมมาใช้แบบซื่อๆ นั้นเอง ทำให้ชาวพุทธเนปาลไม่คิดระแวงภัยที่จะเกิดขึ้น ไม่มีแบบแผนในการตั้งรับจัดการกับภัยที่เกิดขึ้น

(ขอบคุณภาพจาก amazingthaisea.com ) 

เมื่อยุคหนึ่ง,  ที่ชาวฮินดูซึ่งขณะนั้นถือว่าเป็นคนกลุ่มน้อยในสังคมชาวพุทธของเนปาลได้เข้าไปมีอำนาจในการบริหารประเทศ  แม้จำนวนน้อยแต่ด้วยอำนาจที่มีชาวฮินดูก็สามารถทำลายพระพุทธศาสนาให้หายไปจากเนปาลได้ในที่สุด 

โดยเมื่อ ในกลุ่มคนผู้บริหารประเทศมีชาวฮินดูมากกว่าชาวพุทธ  ชาวฮินดูก็เริ่มออกกฎหมายบีบบังคับข่มเหงชาวพุทธที่เป็นพลเมืองส่วนใหญ่ของประเทศในขณะนั้น

เช่น ห้ามชาวพุทธทำกิจกรรมทางศาสนา ห้ามสวดมนต์ถ้าใครสวดมนต์จะถูกจับลงโทษ  (ต้องแอบหลบสวดมนต์ในห้องทึบใต้ถุนบ้าน) ห้ามรับบริจาค  ห้ามบวช จับพระสึก  เนรเทศพระ  แม้กระทั้งฆ่าพระ และทำลายวัดทำลายพุทธศาสถานตามที่ผู้มีอำนาจต้องการ

ในเวลานั้น ชาวพุทธเนปาลถูกข่มเหงรังแกถึงกับไม่กล้าบอกใครว่า ตนเองเป็นชาวพุทธ! และในที่สุดพระพุทธศาสนาก็หายไปจากเนปาล

ปัจจุบัน,พระพุทธศาสนา ในเนปาลพึ่งได้รับการฟื้นฟูเมื่อราว 50 ปี ย้อนหลัง คือ เริ่มราวปี1940  โดยความช่วยเหลือของประเทศพุทธศาสนาเถรวาทที่เจริญดีแล้วเช่น ไทย  พม่า ศรีลังกา  เป็นต้น

จากบทเรียนของเนปาล สู่สถานการณ์ พระพุทธศาสนา ในประเทศไทยปัจจุบัน คงจะพอทำให้ผู้อ่านท่านที่รักพระพุทธศาสนาหลายท่านมองเห็นภาพได้ชัดว่า

การทำลายสิ่งใดสิ่งหนึ่งนั้นไม่ใช่การประเมินจากจำนวนคนหรือสมาชิกของสังคมนั้นๆ แต่โดยการอาศัยอำนาจทางการเมือง หรือทางกฎหมาย (อย่างเช่นชาวฮินดู) จำนวนคนแม้น้อยนิดก็สามารถเปลี่ยนแปลงโค่นล้มสิ่งยิ่งใหญ่ที่ตั้งมั่นรุ่งเรืองให้ล้มสลายหายไปได้ในเวลาอันรวดเร็ว

สถานการณ์พระพุทธศาสนาในเมืองไทยวันนี้ อยู่ในภาวะง่อนแง่นไม่ต่างจากพระพุทธศาสนาในเนปาลในวันที่เคยรุ่งเรืองแต่ปราศจากการระแวงภัย 

หากวันนี้,หากชาวพุทธไทย รู้เท่าทันสถานการณ์ที่เกิดขึ้น สภาพของความตกต่ำและการถูกกดขี่ขมเหงการถูกกลั่นแกล้งทำลายชีวิตและทรัพย์สิน คงจะไม่มี, เหมือนที่เกิดขึ้นกับเนปาล

 โดย  โฆษิกา