การตรวจเลือดถือเป็นขั้นตอนสำคัญสำหรับการวินิจฉัยโรคของแพทย์เนื่องจากเลือดเป็นตัวกลางสำคัญในการนำพาน้ำสารอาหาร เชื้อโรค สารพิษ รวมถึงสิ่งแปลมต่างๆที่เข้าสู่ร่างกาย ขณะเดียวกันก็ยังทำหน้าที่ในการรับและนำพาสารต่างๆที่ร่างกายปล่อยออกมาไว้ด้วยโดยสารเหล่านี้อาจเข้าสู่ร่างกายด้วยการดื่มกิน การหายใจ การแทรกชึมผ่านแผลผ่านผิวหนัง และเข้าสู่ระบบกระแสโลหิต ดังนั้นการตรวจเลือดจึงเป็นวิธีที่สามารถตรวจหาสารปนเปื้อนที่เข้าสู่ร่างกายได้อย่างแม่นยำและรวดเร็วที่สุด

จะตรวจเลือดเมื่อใด

การตรวจเลือดในวัยเด็กอาจมีความจำเป็นโดยเฉพาะการตรวจเลือดเพื่อหาโรคที่ติดต่อทางพันธุกรรมจากพ่อแม่ที่สืบมาสู่ลูก เช่น โรคเอดส์ โรคซิฟิลิส โรคเบาหวาน เป็นต้น

การตรวจเลือดในวัยผู้ใหญ่เป็นการตรวจเลือดเพื่อหาโรคแฝงหรือความผิดปกติของร่างกายที่อาจก่อให้เกิดโรคตามมาเพื่อในอนาคตเพื่อให้มีการป้องกันและรักษาให้ทันท่วงที โดยเฉพาะโรคแฝงที่มักเกิดขึ้นในระยะแรกที่ไม่แสดงอาการ

การตรวจโรคในวัยผู้ใหญ่หรือวัยทำงานที่อยู่ในสถานประกอบการต่างๆจะถูกกำหนดด้วยกฎหมายที่ระบุให้ผู้ประกอบการต้องตรวจสุขภาพพนักงานอย่างน้อยปีละหนึ่งครั้ง

ในวัยผู้สูงอายุมักเสี่ยงต่อการเกิดโรคได้หลายชนิดโดยเฉพาะโรคในระบบหัวใจ และหลอดเลือด นอกจากนั้นการตรวจเลือดในผู้สูงอายุมักจะทำการตรวจเพื่อตรวจสอบการทำงานของอวัยวะต่างๆภายในร่างกายเช่น การทำงานของตับ ไต ระบบฮอร์โมน เป็นต้น

สถานที่รับบริการตรวจเลือด

การตรวจเลือดจะเป็นส่วนหนึ่งของการตรวจสุขภาพซึ่งปัจจุบันหากเป็นการตรวจสุขภาพเพื่อให้ได้ผลข้อมูลในเชิงลึกแล้วจะต้องทำการตรวจเลือดเป็นสำคัญซึ่งสถานพยาบาลเกือบทุกแห่งจะให้บริการทั้งเอกชน และสถานพยาบาลของรัฐซึ่งทั้งนี้ค่าบริการจะขึ้นอยู่กับชนิดโรคที่เราต้องการตรวจและแต่ละสถานพยาบาลจะกำหนดค่าบริการในอัตราไม่เท่ากัน

ประเภทการตรวจเลือด

การตรวจเลือดสามารถแบ่งตามลักษณะของโรคที่ต้องการตรวจได้แก่

1. การตรวจหาสารเคมี ฮอร์โมน และสารพิษ

2. การตรวจหาเชื้อไวรัส แบคทีเรียและปรสิต

3. การตรวจระบบภูมิคุ้มกันของร่างกาย

4. การตรวจเพื่อตรวจสอบความผิดปกติของเลือด

5. การตรวจเพื่อหาชนิดหมู่เลือด

การตรวจเลือดจะใช้วิธีการเจาะเลือดแบ่งเป็น 2 วิธี คือ

1. การเจาะเลือดจากหลอดเลือดดำ  เป็นวิธีการเจาะเอาหลอดจากหลอดเลือดในร่างกายผ่านเข็มเจาะเลือดและเก็บเลือดในพลาสติกเก็บเลือด

วัสดุอุปกรณ์

– เข็มเจาะเลือด ขนาด 21 G แบบใช้ครั้งเดียว

– กระบอกเจาะเลือดพลาสติก

– หลอดพลาสติกใส่เลือด เส้นผ่าศูนย์กลาง 12 มม. สูง 100 มม.

– จุกปิดหลอดใส่เลือด

– สำลี

– แอลกอฮอล์ 70%

– ผ้าปิดแผล

วิธีการเจาะ

– ผู้เจาะยื่นมือข้างใดข้างหนึ่งออกหากใส่เสื้อแขนยาวให้ถลกแขนเสื้อจนถึงต้นแขน

– ก่อนเจาะเลือดเจ้าหน้าที่จะใช้สายยางลัดบริเวณต้นแขนเพื่อให้มองเห็นเส้นเลือดดำ

– ใช้สำลีชุบแอลกอฮอล์ทาบริเวณหลอดเลือดดำณ จุดบริเวณที่ต้องการเจาะ

– นำเข็มเจาะเลือดสวมเข้ากับหัวกระบอกเจาะเลือด

– ทำการเจาะเลือดปริมาณ 3-5 มิลลิลิตร

– ทำการกดแผลด้วยสำลีชุบแอลกอฮอล์และดึงเข็มออก โดยกดแผลทิ้งไว้ประมาณ 1 นาที พร้อมปิดด้วยผ้าปิดแผล

– หลอดพลาสติกใส่เลือดจะทำการเขียนชื่อหรือใส่รหัสกำกับของผู้มารับการตรวจเลือด

2. การเจาะเลือดจากปลายนิ้ว

วัสดุอุปกรณ์

– เข็มเจาะเลือดแบบเจาะปลายนิ้ว

– หลอดแก้วใส่เลือด เส้นผ่าศูนย์กลาง 1 มม. สูง 50 มม.

– ดินน้ำมันอุดปลายหลอดใส่เลือด

– สำลี

– แอลกอฮอล์ 70%

– ผ้าปิดแผล

วิธีการเจาะ

– ผู้รับการเจาะเลือดยื่นมือออกมาพร้อมกำนิ้วยกเว้นนิ้วกลาง

– ใช้สำลีชุบแอลกอฮอล์ทาบริเวณปลายนิ้ว

– นำเข็มเจาะเลือดเจาะที่ปลายนิ้ว

– ทำการเก็บเลือดด้วยหลอดใส่เลือด

– กดปลายแผลด้วยชำลีชุบแอลกอฮอล์พร้อมพันด้วยผ้าปิดแผล

ประโยชน์ของการตรวจเลือด

โดยปกติเมื่อรู้สึกไม่สบายคนส่วนใหญ่ก็มักจะมาพบแพทย์เพื่อปรึกษาหรือหาสาเหตุของอาการป่วยนั้นๆซึ่งแพทย์จะทำการซักประวัติ และตรวจร่างกายเบื้องต้นรวมถึงการเจาะเลือดตรวจเพื่อให้ทราบถึงสาเหตุที่แท้จริงซึ่งการตรวจด้วยเลือดจึงมีประโยชน์ ดังนี้

1. การวินิจฉัยโรคบางชนิดที่ไม่อาจใช้การวินิจฉัยโดยวิธีธรรมดาหรือวิธีการตรวจจากร่างกายภายนอกสามารถใช้วิธีการตรวจเลือดได้รวมถึงสามารถช่วยวินิจฉัยโรคที่มีลักษณะอาการที่คล้ายคลึงกันได้ เช่น โรคตับอ่อนโรคอาหารเป็นพิษ กระเพาะอาหารอักเสบ ลำไส้อักเสบ เป็นต้น

2. ข้อมูลที่ได้จากการตรวจเลือดสามารถนำมาใช้สำหรับการจัดการในด้านการรักษาอาการของโรคเช่น การตรวจวัดระดับปริมาณยาที่อยู่ในเลือดเพื่อควบคุมระดับยาให้อยู่ในเกณฑ์ที่พอเหมาะและไม่เป็นพิษต่อร่างกายรวมถึงการใช้สำหรับการควบคุมอาหารที่ใช้ข้อมูลระดับน้ำตาลในเลือด เป็นต้น

3. ผู้ป่วยบางรายที่ไม่แสดงอาการความผิดปกติของโรคหากตรวจวินิจฉัยด้วยการตรวจเลือดอาจสามารถทำให้ทราบถึงโรคที่แฝงอยู่ได้ เช่น โรคเอดส์ในระยะแรกรวมถึงโรคชนิดต่างๆที่ไม่แสดงอาการในระยะแรก

ขอบคุณที่มาข้อมูล:  thaihealthlife.com/การตรวจเลือด