วันเข้าพรรษา ๒๕๕๙ ตรงกับวันที่ ๒๐ กรกฎาคม  วันเข้าพรรษา คือ วันที่พระภิกษุเริ่มเข้าพรรษา อยู่ ณ วัดใดวัดหนึ่งในระหว่างฤดูฝนกำหนดตั้งแต่วันแรม ๑ ค่ำเดือน ๘ ถึงขึ้น ๑๕ เดือน ๑๑ รวมเวลา ๓ เดือนเต็ม ในวันเข้าพรรษานี้ได้กล่าวถึงความเป็นมาของวันเข้าพรรษา ความเป็นมาของการถวายผ้าอาบน้ำฝน เหตุที่พระศาสดาทรงอนุญาตให้พระภิกษุสัตตาหกรณียะและประเพณีการจำพรรษาของพระพุทธเจ้าทั้งหลายบนสวรรค์ชั้นดาวดึงส์เพื่อโปรดพุทธมารดา

๑.     ความเป็นมาของการเข้าพรรษา

๑.๑ วัสสูปนายิกขันธกะ ความเป็นมาของการเข้าพรรษา

ในสมัยที่พระศาสดายังมิได้ทรงบัญญัติให้ภิกษุจำพรรษาภิกษุทั้งหลายเที่ยวจาริกไปทั้ง ๓ ฤดู หมู่ชนก็พากันเพ่งโทษ ติเตียนภิกษุเหล่านั้นว่า เที่ยวจากริกตลอดทั้ง ๓ ฤดู เหยียบย่ำพืชพันธุ์ต่างๆ รวมทั้งสัตว์เล็กสัตว์น้อย ทำให้ชาวบ้านเดือดร้อน แม้กระทั่งฝูงนกก็ยังทำรังบนยอดไม้และพักอาศัยอยู่ตลอดฤดูฝน เมื่อภิกษุทั้งหลายได้ยินคนพวกนั้น เพ่งโทษ ติเตียนจึงไปกราบทูลเรื่องนั้นแด่พระผู้มีพระภาคเจ้าพระองค์จึงทรงบัญญัติให้ภิกษุอยู่จำพรรษา คือ อยู่ประจำ ณวัดใดวัดหนึ่งระหว่างฤดูฝนตั้งแต่วันแรม ๑ ค่ำ เดือน ๘ ขึ้น ๑๕ ค่ำ เดือน ๑๑

๒. ความเป็นมาของการถวายผ้าอาบน้ำฝน

๒.๑ นางวิสาขาทูลขอพร ๘ ประการ

ครั้งหนึ่งในสมัยพุทธกาลพระศาสดาประทับ ณ พระเชตวันมหาวิหาร นางวิสาขาได้มาฟังธรรมแล้วทูลอาราธนาพระศาสดาและหมู่สงฆ์ไปฉันที่บ้านของนางในวันรุ่งขึ้น เช้าวันนั้นเกิดฝนตกครั้งใหญ่ ตกในทวีปทั้ง ๔ พระศาสดารับสั่งให้ภิกษุทั้งหลายสรงสนานกาย

นางวิสาขามหาอุบาสิกาสั่งให้นางทาสีไปนิมนต์ภิกษุมารับภัตตาหารที่บ้านของตนเมื่อนางทาสีไปถึงที่วัดเห็นภิกษุเปลื้องผ้าสรงสนานกาย ก็เข้าใจว่าในอารามมีแต่พวกชีเปลือยไม่มีภิกษุจึงกลับบ้าน ส่วนนางวิสาขานั้นเป็นสตรีที่ฉลาดเฉียบแหลมรู้แจ้งในเหตุการณ์ทั้งปวงเมื่อได้โอกาสอันควรจึงทูลขอพร ๘ ประการต่อพระศาสดา

พระศาสดาทรงอนุญาตพร ๘ ประการ คือ

๑.    ขอถวายผ้าวัสสิกสาฎก(ผ้าอาบน้ำ) แก่พระสงฆ์ เพื่อปกปิดความเปลือยกาย

๒.  ขอถวายภัตแก่พระอาคันตุกะเนื่องจากพระอาคันตุกะไม่ชำนาญหนทาง

๓.   ขอถวายคมิกภัตแก่พระผู้เตรียมตัวจะเดินทางเพื่อจะได้ไม่พลัดจากหมู่เกวียน

๔.   ขอถวายคิลานภัตแก่พระอาพาธเพื่อไม่ให้อาการอาพาธกำเริบ

๕.   ขอถวายภัตแก่พระผู้พยาบาลพระอาพาธเพื่อให้ท่านนำคิลานภัตไปถวายพระอาพาธได้ตามเวลา และพระผู้พยาบาลจะได้ไม่อดอาหาร

๖.    ขอถวายคิลานเภสัชแก่พระอาพาธเพื่อให้อาการอาพาธทุเลา

๗.   ขอถวายยาคูเป็นประจำแก่สงฆ์

๘.   ขอถวายผ้าอุทกสาฎก(ผ้าอาบน้ำ) แก่ภิกษุณีสงฆ์ เพื่อปกปิดความไม่งามและไม่ให้ถูกเย้ยหยัน

๓.     พระศาสดาทรงอนุญาตให้ภิกษุสัตตาหกรณียะ

๓.๑ พระศาสดาทรงอนุญาตให้ภิกษุสัตตาหกรณียะ ทายกสร้างวิหารถวาย

อุบาสกชื่ออุเทนมีจิตศรัทธาได้สร้างวิหารถวายอุทิศแด่สงฆ์ไว้ในโกศลชนบทเข้าได้ส่งทูตไปสำนักภิกษุทั้งหลาย กราบนิมนต์พระ คุณเจ้ามาเพื่อจะถวายทานและฟังธรรมแต่ภิกษุเหล่านั้นปฏิเสธการนิมนต์เนื่องจากเวลานั้นเป็นช่วงของการจำพรรษา ไม่สามารถไปค้างแรมได้อุบาสกอุเทนจึงเพ่งโทษ ติเตียน ภิกษุเหล่านั้นว่าอุตส่าห์ส่งทูตไปนิมนต์แล้วก็ไม่มาทั้งๆ ที่ตนก็เป็นทายก เป็นผู้ก่อสร้างวิหารเป็นผู้บำรุงสงฆ์ ภิกษุทราบความจึงไปกราบทูลพระศาสดาพระผู้มีพระภาคเจ้าจึงทรงอนุญาตให้ไปด้วยสัตตาหกรณียะได้

ต่อมาพระศาสดาทรงมีพุทธานุญาตให้สัตตาหกรณียะได้ในกรณีดังต่อไปนี้

๑.    ทายกปรารถนาจะถวายทานและฟังธรรม

๒.  เพื่อนภิกษุและสามเณรอาพาธเกิดความกระสัน มีความเห็นผิด ต้องอาบัติหนักต้องการเข้าปริวาส ให้มานัตให้อัพภาน

๓.   สามเณรต้องการอุปสมบท

๔.   บิดา มารดาพี่น้อง หรือญาติของภิกษุป่วย

๕.   ทำกิจของสงฆ์

๔.     พระศาสดาเสด็จนำพรรษาบนสวรรค์ชั้นดาวดึงส์เพื่อโปรดพุทธมารดา

๔.๑ พระศาสดาเสด็จนำพรรษาบนสวรรค์ชั้นดาวดึงส์

เมื่อพระศาสดาทรงกระทำยมกปาฏิหาริย์แล้วทรงรำพึงว่า จะจำพรรษาที่ไหนทรงตรวจดูแล้วเห็นว่าพระพุทธเจ้าในอดีตทั้งหลายทำปาฏิหาริย์แล้วจำพรรษาในภพดาวดึงส์พระศาสดาทรงจำพรรษาที่บัณฑุกัมพลศิลาอาสน์ของท้าวสักกะประทับนั่งท่ามกลางเทวบริษัท ทรงแสดงพระอภิธรรมโปรดเทพบุตรพุทธมารดา

เมื่อทรงแสดงธรรมอยู่ ในเวลาภิกษาจารทรงนิรมิตพระพุทธนิมิตให้แสดงธรรมแทนพระองค์แล้วจึงเสด็จไปบิณฑบาตที่อุตรกุรุทวีปเมื่อทรงทำภัตกิจเสร็จแล้ว เสด็จไปสู่เทวโลก ทรงแสดงธรรมเองต่อจากที่พระพุทธนิมิตแสดงทรงแสดงธรรมโดยทำนองนี้ตลอด ๓ เดือน เมื่อจบพระธรรมเทศนาเทพบุตรพุทธมารดาได้สำเร็จโสดาปัตติผล ธรรมาภิสมัยมีแก่เทวดาแปดหมื่นโกฏิแล้วเสด็จลงที่ประตูเมืองสังกัสสะในวันมหาปวารณา ทรงเปิดโลกให้เทวดา มนุษย์ และสัตว์นรกได้เห็นซึ่งกันและกัน

๕. ประเพณีการแห่เทียนพรรษาตามวัดต่างๆ 

           เนื่องจากในยุคก่อนยังไม่มีไฟฟ้าใช้กันดังปัจจุบัน เมื่อพระสงฆ์จำพรรษาในอาวาส ท่านจำต้องปฏิบัติกิจวัตร เช่น การทำวัตรสวดมนต์เช้า เย็น รวมทั้งการศึกษาพระปริยัติธรรม สมณะกิจเหล่านี้จำเป็นต้องใช้แสงสว่างโดยเฉพาะ แสงสว่างจากเทียน ด้วยเหตุนี้พุทธศาสนิกชนจึงหล่อเทียนต้นใหญ่ เพื่อถวายคณะสงฆ์ในอาวาสนั้น ๆ จุดเพื่อให้แสงสว่างได้ตลอดเวลา ๓ เดือน เทียนดังกล่าวจึงเรียกว่า เทียนพรรษา

     ก่อนจะนำเทียนพรรษาไปถวายนี้ ชาวบ้านมักจัดเป็นขบวนแห่ที่เรียกว่าประเพณีแห่เทียนพรรษา ประเพณีแห่เทียนจำนำพรรษานี้ยังถือปฏิบัติกันอยู่สืบมา โดยเฉพาะจังหวัด อุบลราชธานี ถือให้เป็นประเพณีเด่นประจำของจังหวัด  ในแต่ละปีได้จัดประกวดประดับตกแต่งต้นเทียนพรรษาบนรถอย่างสวยงาม  แห่กันไปถวายตามวัดต่าง ๆ