ภพมนุษย์เปรียบเสมือนตลาดกลางในการค้าบุญค้าบาป ดังนั้นเมื่อสิ่งใดที่เราทำลงไปไม่ว่าจะเป็นบุญหรือบาปก็ตาม ย่อมมีผลด้วยกันทั้งสิ้น เมื่อทำสิ่งที่เป็นบุญผลก็เป็นบุญ เป็นความผาสุก ในทางกลับกันถ้าทำในสิ่งที่เป็นบาป ผลที่ได้ก็เป็นบาปเป็นความทุกข์ทรมานต่างๆ ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับว่าผู้เป็นเจ้าของชีวิตจะลิขิตชีวิตของตนให้เป็นเช่นไร ก็เหมือนกับการที่เราเข้าไปในตลาด เราอยากได้อะไร เราก็เลือกซื้อหาเอา เช่นกัน เราอยากให้ชีวิตในภพเบื้องหน้าเราเป็นอย่างไร ก็ขึ้นอยู่กับสิ่งที่เราได้กระทำลงไป ในขณะที่เป็นมนุษย์นี้

        เพื่อให้เข้าใจอย่างชัดเจนเกี่ยวกับการที่กล่าวว่า ภพมนุษย์เปรียบเสมือนตลาดกลางในการค้าบุญค้าบาปนั้น จึงขอนำเสนอแผนภาพดังกล่าวนี้ ซึ่งเป็นภพภูมิต่างๆ ก่อนที่ชีวิตทั้งหลายจะมาเป็นมนุษย์ และหลังจากที่ละโลกไปแล้ว

เรื่องจริงจากพระไตรปิฎก

         ในครั้งนั้น พระพุทธองค์ประทับอยู่ ณ พระวิหารอัญชนวัน เมืองสาเกต วันหนึ่งได้เสด็จเข้าไป บิณฑบาตในเมืองสาเกตพร้อมด้วยหมู่ภิกษุ ขณะที่ทรงดำเนินอยู่นั้น มีพราหมณ์แก่คนหนึ่งกำลังจะออก ไปนอกเมือง เห็นพระพุทธองค์ที่ระหว่างประตูเมือง จึงหมอบลงแทบพระยุคลบาทและยึดข้อพระบาททั้งสองไว้แน่น แล้วกราบทูลว่า

         “ พ่อมหาจำเริญ ธรรมดาว่าบุตรต้องปรนนิบัติมารดาบิดาในยามแก่มิใช่หรือ เหตุไรพ่อจึงไม่ แสดงตนแก่เราตลอดกาลมีประมาณเท่านี้”

จากนั้นพราหมณ์ได้พาพระพุทธองค์ไปยังเรือนของตน เมื่อเสด็จถึงเรือน นางพราหมณีได้เข้า มาหมอบแทบบาทยุคลของพระพุทธองค์ แล้วร่ำไห้ว่า

         “ พ่อคุณทูนหัว พ่อไปไหนเสียนานถึงปานนี้ ธรรมดาบุตรต้องบำรุงมารดาบิดายามแก่มิใช่หรือ” แล้วบอกให้บุตรและธิดาพากันมาไหว้พระพุทธองค์ด้วยคำว่า “ พวกเจ้าจงไหว้พี่ชายเสีย”

จากนั้นพราหมณ์สามีภรรยาได้ถวายมหาทาน พระศาสดาครั้นเสวยแล้วได้ตรัส ชราสูตร แก่ พราหมณ์ทั้งสอง ในเวลาจบพระสูตร ทั้งสองได้ตั้งอยู่ในพระอนาคามิผล

         เมื่อกลับสู่พระวิหาร เหล่าภิกษุต่างประชุมสนทนากันว่า เหตุไรพราหมณ์จึงบอกว่าพระศาสดาเป็นบุตรของตน และพระศาสดาก็ทรงรับ ทั้งที่พระบิดาของพระพุทธองค์ คือพระเจ้าสุทโธทนะ พระมารดาคือ พระนางมหามายา เมื่อพระพุทธองค์ทราบเรื่องที่ภิกษุสนทนากัน จึงทรงนำอดีตนิทานมาตรัสแก่เหล่าภิกษุว่า ในอดีตกาล พราหมณ์เคยเป็นบิดาของพระองค์ 500 ชาติ เป็นอา 500 ชาติ เป็นปู่ 500 ชาติ ติดต่อกันไม่ขาดสาย ส่วนนางพราหมณีเคยเกิดเป็นมารดาของพระองค์ 500 ชาติ เป็นน้า 500 ชาติ เป็นย่า 500 ชาติ

จากเรื่องราวที่ปรากฏในสาเกตชาดก ซึ่งมีมาในพระไตรปิฎกนั้น ทำให้เราทราบชัดว่า มนุษย์และสรรพสัตว์ทั้งหลายล้วนเคยเกิดตายกันมาแล้วหลายครั้ง ในแต่ละครั้งก็มีความเป็นไปของแต่ละบุคคลที่แตกต่างกันไป ขึ้นกับวิบากกรรมที่ตนได้กระทำ 

อ่านเพิ่มเติมได้ที่ http://book.dou.us/doku.php?id=gl101:7

แผนภูมิแสดง ภพมนุษย์ เป็นตลาดกลาง ค้าบุญ และ บาป